Masz pytania? Zadzwoń!
22 10 06 976
22 10 06 976
Wybrani partnerzy
Polisa OC dział. medycznej
Podmiot leczniczy
nr: 000000189257
nr: 000000189257
Laboratorium medyczne
KIDL nr 3686
KIDL nr 3686
Diagnostyka COVID-19:
Przeciwciała anty-SARS-CoV-2 są wytwarzane przez układ odpornościowy człowieka zakażonego koronawirusem. To właśnie one stanowią cel testów serologicznych do diagnostyki COVID-19.
Jak można wykryć koronawirusa u pacjentów z COVID-19?
Do wykrywania koronawirusa, wywołującego chorobę COVID-19 wykorzystuje różne rodzaje testów.
TESTY GENETYCZNE
Testy genetyczne (molekularne) to inaczej testy RT- PCR. Skrót ten pochodzi od reakcji łańcuchowej polimerazy, techniki laboratoryjnej używanej do wykrywania materiału genetycznego wirusa. Testy wykonywane są z użyciem wymazu z nosa lub gardła. Na co musimy zwrócić uwagę? Niezwykle ważny jest moment pobrania próbki. W początkowej fazie infekji, egzemplarzy wirusa może być w wymazie zbyt mało, by mógł zostać namierzony. Otrzymamy wówczas wynik fałszywie ujemny – badanie nie wykaże wirusa, pomimo obecnego zakażenia. Fałszywie pozytywne wyniki bywają też skutkiem nieprawidłowego wykonania rekcji. Prawidłowo wykonane badanie PCR daje jednoznaczną odpowiedź – wirus jest, albo go nie ma w naszym organizmie. Nie mówi jednak nic o odporności, dawnych infekcjach, o tym czy zarażamy, czy nie, oraz ile czasu trwa infekcja.
TESTY ANTYGENOWE
Testy antygenowe wykrywają charakterystyczne dla wirusa białka na jego powierzchni. Nie są aż tak czułe jak testy RT-PCR, ale mają kilka dużych i znaczących zalet.
Ten rodzaj testu diagnostycznego jest często nazywany „szybkim testem”, ponieważ czas realizacji jest znacznie krótszy niż w przypadku testu PCR. Jest też tańszy w produkcji i wykonaniu.
W rezultacie testy antygenowe są wykorzystywane do badań przesiewowych dużej liczby ludzi, w niektórych krajach stosowane są masowo np. na lotniskach.
Z punktu widzenia pacjenta badanie wykonywane jest w podobny sposób jak badanie molekularne – PCR. Pobierany jest wymaz z nosa lub gardła, który jest poddawany badaniu.
TESTY WYKRYWAJĄCE PRZECIWCIAŁA (TESTY SEROLOGICZNE)
W odróżnieniu od poprzednich badań, w testach analizowanym materiałem jest krew pacjenta. Celem badanie jest ocena, czy we krwi znajdują się przeciwciała, (komórki układu odpornościowego), które wytworzył nasz organizm, by zwalczyć wirusa SARS-CoV-2.
Jest to bardzo wartościowy, szybki test dostarczający bezcennych informacji. Na specyfice tych testów skupimy się w dalszej części artykułu.
Diagnostyka COVID-19?
Co to są przeciwciała przeciwko koronawirusowi ?
Układ odpornościowy wytwarza przeciwciała w celu rozpoznawania i niszczenia szkodliwych, obcych cząsteczek, które wniknęły do organizmu. Mogą to bakterie, wirusy, składniki pożywienia. Każda z nich ma na swojej powierzchni swego rodzaju białkowe znaczniki,tak zwane antygeny, charakterystyczne dla danego organizmu. Przeciwciała wychwytują te “znaczniki” na powierzchni bakterii, wirusów i innych patogenów. Po rozpoznaniu drobnoustroju komórki układu odpornościowego niszczą wrogie organizmy.
Testy na przeciwciała przeciwko koronawirusowi są wykonywane w celu wykrycia obecności przeciwciał anty-SARS-CoV-2 . Pozytywny wynik testu na obecność przeciwciał oznacza, że dana osoba miała, albo jeszcze ma w swoim organizmie koronawirusa.
Jak działają testy na przeciwciała przeciwko koronawirusowi?
Metoda serologiczna opiera się na badaniu wiązania specyficznych przeciwciał wirusa i białek wirusa (antygenów).
W czasie testu pobrane próbki krwi są inkubowane z antygenami wirusa na specjalnej platformie testowej. Jeśli przeciwciało przeciwko koronawirusowi jest obecne we krwi, zwiąże się z antygenem wirusa i uzyskamy wynik pozytywny.
Antygeny wirusowe używane do wykrywania przeciwciał przeciwko koronawirusom to:
- białko spike (wyspecjalizowane białko powierzchniowe, które wiąże komórkę gospodarza i ułatwia wnikanie wirusa);
- nukleokapsyd (zawierające materiał genetyczny wirusa);
- domena wiążąca receptor (część białka wypustek, które wiąże się z receptorem gospodarza koronawirusa, czyli z enzymem konwertującym angiotensynę 2 (ACE 2)).
Jakie rodzaje przeciwciał wykrywają testy serologiczne koronawirusa?
Rodzaje przeciwciał wykrywane za pomocą testów serologicznych to głównie przeciwciała klasy IgM i IgG.
IgM to przeciwciało wytwarzane jako pierwsze po zakażeniu COVID-19. Ich wykrycie pozwala na wykazanie czynnego zakażenia wirusem.
Z czasem przeciwciała IgM są zastępowane przez przeciwciała IgG. Są one trwalsze i jest ich najwięcej we krwi. Mogą utrzymywać się nawet przez lata od czasu zakażenia. Wskazują one na przybycie choroby.
Jak dokładny jest test na przeciwciała koronawirusa?
Testy serologiczne charakteryzują się wysoką czułością i swoistością. Dzięki nim możemy wykryć przeciwciała IgM przeciw wirusowi SARS-CoV-2 po ok. 7 dniach od ekspozycji. Układ odpornościowy zwykle po tym czasie zaczyna je wytwarzać.
Często możemy spotkać się ze stwierdzeniem, że wynik testu jest fałszywie dodatni lub fałszywie ujemy. To niezwykle istotne czynniki decydujące o wiarygodności badania. Co to właściwie oznacza?
Wynik fałszywie dodatni testu
Oznacza, że dana osoba ma dodatni wynik testu na COVID-19 (co sugeruje zakażenie), choć w rzeczywistości osoba ta nie ma przeciwciał we krwi. Test wskazuje więc na zakażenie u osoby, która nie miała lub nie ma wirusa w organizmie.
Wynik fałszywie ujemny badania
Oznacza, że dana osoba uzyskała wynik negatywny w teście (co sugeruje nieobecność zakażenia wirusem COVID-19), pomimo że przeciwciała przeciwko wirusowi są obecne we krwi, a osoba jest lub była zakażona koronawirusem.
Oba te parametry są opisywane przez czułość i swoistość. Im te wskaźniki są wyższe, tym dokładniejszy jest wynik testu. Wysoka czułość redukuje liczbę wyników fałszywie ujemnych, czyli przeoczonych przypadków koronawirusa. Wysoka swoistość zmniejsza liczbę wyników fałszywie dodatnich, które prowadzą do błędów diagnostycznych i wykrywania zakażenia wirusem COVID-19 u osób, które go nie mają.
Czułość i swoistość testów serologicznych szacuje się na 85 – 99%.
Jakie są zalety testów wykrywających przeciwciała przeciwko koronawirusowi?
W obecnej sytuacji epidemiologicznej testy oznaczające przeciwciała COVID-19 odgrywają istotną rolę podczas opieki nad chorymi i w monitoringu zakażeń. Jakie jest zastosowanie tych testów?
- Stosowane są do wykrywania, czy w przeszłości doszło do kontaktu z wirusem, wskazania czy przeszliśmy chorobę i prawdopodobnie jesteśmy na nią odporni;
- Stosowane są jako wsparcie testów PCR w ocenie zachorowań na COVID-19;
- W celu wykrycia osób, które nie mają objawów infekcji (zakażenie bezobjawowe) tzw. „cisi nosiciele”;
- Pomagają w podjęciu decyzji o rozpoczęciu i zakończeniu kwarantanny;
- Potwierdzenie zachorowania pozwala zidentyfikować ozdrowieńców – potencjalnych dawców osocza;
- Są niezbędne do badań epidemiologicznych: oceny rozpowszechnienia zakażenia w populacji, zapadalności, określenia wskaźnika śmiertelności;
- Są podstawowym narzędziem w pracy nad szczepionką przeciwko wirusowi SARS-CoV-2.
Koszt testów na przeciwciała koronawirusa jest znacznie mniejszy niż badań genetycznych, czy badań antygenowych.
Są więc stosowane jako badania przesiewowe u osób, które miały kontakt z chorym na COVID-19 lub u osób, które mają objawy zakażenia koronawirusem takie jak: duszności, kaszel, gorączka.
Jak interpretować wynik badania?
WYNIK UJEMNY
Nie wyklucza zakażenia koronawirusem. Przyczyną może być zbyt niski poziom przeciwciał w tzw. okienku serologicznym.
Wówczas należy powtórzyć test po 7 dniach od pierwszej próby.
WYNIK DODATNI
Świadczy o przebyciu zakażenia w przeszłości lub aktualnej infekcji COVID-19. Skuteczność testów na przeciwciała koronawirusa jest bardzo wysoka, jednak wynik dodatni na obecność przeciwciał IgG lub IgM wymaga potwierdzenia testem genetycznym – RT-PCR, który daje ostateczne rozpoznanie.
Bibliografia
- N.M.A. i wsp. SARS-CoV-2 specific antibody responses in COVID-19 patients.
- Amanat F. i wsp. A serological assay to detect SARS-CoV-2 seroconversion in humans. medRxiv.
- Flisiak R. i wsp. Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych.
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/testing/serology-overview.html
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/lab/resources/antibody-tests.html
- Zhao J. i wsp. Antibody responses to SARS-CoV-2 in patients of novel coronavirus disease 2019.
- Petherick A. Developing antibody tests for SARS-CoV-2
