Ryż… Biały, brązowy, dziki, czyli wszystko, co warto wiedzieć o ryżu

Ryż – co warto wiedzieć o jego rodzajach i właściwościach

Mimo że w Polsce wciąż najbardziej popularne są ziemniaki to ryż, zwłaszcza biały, stanowi podstawę wielu ciekawych i bardzo zdrowych potraw. Jest on jednak najbardziej popularny w Azji. To symbol życia i podstawa wielu dań. Europejczycy poznali to cenne zboże dzięki Aleksandrowi Wielkiemu i jego wyprawom do Indii.

Każdy gatunek ryżu ma inny kształt ziaren oraz smak! Ryż różni się również stopniem oczyszczenia, a co za tym idzie również wartościami odżywczymi.

Ryż występuje w wielu gatunkach i rodzajach – więc każdy może znaleźć coś dla siebie. Jest on ceniony na całym świecie za swoje składniki odżywcze. Ryż to produkt łatwostrawny i jeśli jest podawany bez tłustych dodatków, jest też niezbyt kaloryczny.

Niełuskany ryż zawiera dużo witamin z grupy B.

Ryż jest produktem mogącym być świetnym dodatkiem węglowodanowym do głównych posiłków. Biały ryż często można znaleźć też w diecie sportowców jako dodatek do dań z chudego mięsa.

Ze względu na długość ziarna ryżu wyróżnia się ryż:

krótkoziarnisty, np. ryż perłowy
średnioziarnisty, np. arborio, carnaroli, vialone, loto
długoziarnisty, np. jaśminowy, basmati

Ryż - co warto wiedzieć o jego rodzajach i właściwościach

Pozycja ryżu w teście Kod Metaboliczny 200: 10

Odmiany: Możemy wyróżnić między innymi ryż biały, brązowy, ryż parboiled ryż dziki, ryż czerwony Camargue, czarny ryż indonezyjski.

Rodzina biologiczna: rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych

Wartości odżywcze na 100g ugotowanego ryżu białego:

Energia 130 kcal
Białko 2,69 g
Tłuszcze 0,28 g
Węglowodany 28,17 g
Błonnik 0,4 g

Jakie są najpopularniejsze odmiany ryżu?

Ryż biały to najbardziej popularna odmiana ryżu.

Podczas procesu tzw. „polerowania” pozbawiany jest łupiny, otrębów i zarodka. Ryż biały jest uboższy w składniki odżywcze, ale za to cechuje się dłuższym okresem przydatności i delikatnym smakiem. Jest on tani i ma krótki czas gotowania 10-15 min. Ryż biały po otwarciu opakowania można przechowywać przez okres 1-2 lat, a zamknięty, w szczelnym opakowaniu bez dostępu powietrza, nawet do 8-10 lat.

Ryż brązowy (naturalny) to ryż bardzo bogaty w składniki odżywcze.

Naturalny, brązowy ryż jest bardzo bogaty w składniki odżywcze

Jest obłuszczony, ale pokrywa go warstwa otrębów, najbardziej wartościowa część każdego zboża. Ryż brązowy to bogactwo witamin z grupy B, E, tiaminy, niacyny, ryboflawiny, folianów, oraz składników mineralnych takich jak: magnez, błonnik, białko, żelazo, potas, sód, fosfor.

Ryż brązowy ma niski indeks glikemiczny i z tego powodu zalecany dla diabetyków. Brązowy ryż nie jest tak popularny jak ryż biały, gdyż wymaga dłuższego czasu gotowania. Ma krótszy termin przydatności ze względu na większą zawartość tłuszczów, które w kontakcie z powietrzem szybko się utleniają i jełczeją. Ryż brązowy korzystnie wpływa na stan serca i układu krwionośnego. Obniża poziom złego cholesterolu i reguluje poziom cukru we krwi, chroniąc przed cukrzycą.

Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu nerwów i mięśni. Ma działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające – neutralizuje uszkadzające komórki i wywołujące zmiany nowotworowe wolne rodniki.

Brązowy ryż wykorzystywany jest do dań obiadowych, w potrawach kuchni orientalnej, farszów, sałatek i deserów.

Ryż parboiled to wersja pośrednia, między białym a brązowym ryżem.

Zachowuje kolor tego pierwszego i większość właściwości ryżu brązowego. W procesie obróbki zostaje poddany działaniu pary wodnej pod ciśnieniem, która wtłacza w niego wartości odżywcze znajdujące się w łupince.

Ryż dostarcza dużej ilości węglowodanów złożonych, które powinny być podstawowym źródłem energii. Stanowi cenne źródło potasu, magnezu, żelaza i cynku Bogactwo ryżu to również witaminy z grupy B, witamina E i błonnik. Ryż dostarcza niewiele białka, ale jest ono bardzo cenne, gdyż dostarcza aminokwasów egzogennych, których nasz organizm nie jest w stanie wytworzyć. Ryż brązowy i parboiled są bardziej zasobne w cenne składniki niż ryż biały.

Owies wodny, czyli dziki ryż

Gotuje się znacznie dłużej niż konwencjonalny ryż, jednak posiada niezrównane walory smakowe – orzechowy posmak!

Ryż dziki nie klei się, jest sypki oraz posiada znacznie więcej błonnika niż biały ryż i więcej witamin z grupy B. Mankamentem dzikiego ryżu jest jednak cena kilkukrotnie wyższa niż tradycyjnego białego ryżu. Jednak na tym, co wkładamy do ust i odżywiamy nasze ciało nie warto oszczędzać.

Ryż czerwony jest produktem niskokalorycznym, lekkostrawnym a jednocześnie bardzo pożywnym.

Ryż czerwony Camargue

Wywodzący się z Indii, średnioziarnisty, nierafinowany ryż w czerwonej łupinie. Pod łuskami znajduje się m.in. część witamin z grupy B jak również wiele składników mineralnych. Zaliczyć do nich możemy żelazo, wapń, magnez, mangan, cynk, fluor i kobalt. Nierafinowany ryż jest dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który reguluje funkcje przewodu pokarmowego. Ryż czerwony jest produktem niskokalorycznym, lekkostrawnym a jednocześnie bardzo pożywnym. Obfituje w magnez, który wzmacnia system odpornościowy i pomaga zwalczyć objawy stresu. Ma właściwości lecznicze, wpływa pozytywnie na jelita, serce, budowę i stabilność mięśni, ja także na wzrok i barwę skóry. Stymuluje procesy trawienie, wspomaga odporność i wpływa na obniżanie poziomu cukru we krwi. Jest doskonałym dodatkiem do finezyjnych potraw na słodko jak i wyrafinowanych kompozycji obiadowych.

Czarny ryż indonezyjski

Popularny w Tajlandii i na Filipinach, gdzie często jest używany jako składnik deserów. Czarną lub ciemnobrązową barwą nadaje mu warstwa otrąb. To właśnie za ich sprawą, ryż czarny jest cenniejszym produktem niż ryż biały. W jednej łyżce otrębów z czarnego ryżu jest więcej antyoksydantów niż w identycznej ilości czarnych jagód, uznawanych za ich znakomite źródło. Zawarte w czarnym ryżu przeciwutleniacze rozpuszczalne zarówno w wodzie, jak i w tłuszczach. działają przeciwnowotworowo, spowalniają procesy starzenia, wzmacniają system odpornościowy, przyspieszają gojenie się ran, wzmacniają układ krwionośny i funkcje wielu innych narządów. Czarny ryż jest świetnym składnikiem sałatek, deserów dań obiadowych, a także efektownym elementem dekoracyjnym dań.

Dlaczego warto jeść ryż:

Ryż jest bogaty w węglowodany, które są głównym źródłem energii. Ponadto ryż zawiera znaczne ilości białka i bardzo małe ilości tłuszczu.
Każdy gatunek ryżu ma inny kształt ziaren oraz smak. Ryż różni się również stopniem oczyszczenia, a co za tym idzie również wartościami odżywczymi.
Ryż brązowy, czarny czy dziki to bardzo dobre źródło błonnika pokarmowego.
W każdej odmianie ryż jest produktem bezglutenowym, dlatego może być spożywany przez osoby z celiakią i nietolerancją glutenu.
Ryż zawiera dużo skrobi i nie wywołuje gwałtownego wydzielania insuliny. Indeks glikemiczny ryżu zależy jednak od sposobu przygotowania ryżu i jego gatunku. Im dłużej gotujemy ryż, tym wyższy indeks glikemiczny.
Biały ryż, z uwagi na niską zawartość błonnika pokarmowego, jest polecany osobom cierpiącym na biegunki oraz osobom na diecie lekkostrawnej.
Ryż obfituje w magnez, cynk, fosfor, żelazo, mangan, miedź, selen. Posiada także witaminy z grupy B takie jak B1, B2, PP, B5, B6 oraz kwas foliowy, które uczestniczą w procesach metabolicznych, warunkują prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśni.
Potrawy z ryżu obniżają poziom cholesterolu i mają zbawienny wpływ na nasze serce. Ryż zawiera bardzo mało sodu i pozytywnie wpływa na ciśnienie krwi.
Ryż daje wiele możliwości, jeśli chodzi o przygotowanie potraw z jego udziałem. Jest składnikiem dań głównych, zapiekanek, sałatek, deserów oraz zup.
Dziki ryż doskonale nadaje się dla osób na diecie wegetariańskiej oraz osób z anemią – znajdujące się w nim żelazo w połączeniu z witaminą C doskonale się wchłania.
Otręby ryżowe dostarczając białko, błonnik pokarmowy oraz wiele innych ważnych składników odżywczych, przynoszą ogromne korzyści zdrowotne. Między innymi zmniejszają ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca, niektórych chorób nowotworowych, a także są pomocne w zwalczaniu alergii.